Prawda czy falsz?

Ostatnimi czasy mamy wrazenie, ze nasz maly Stwor zaczal klamac.
I zaskocze Was, bo nie traktujemy tego jako powod do zmartwien, wrecz przeciwnie- bardzo sie z tego faktu cieszymy, poniewaz zdolnosc oszukiwania jest scisle powiazana z rozwojem poznawczym maluchow.

W naszym przypadku wyglada to tak: Syn na pytanie czy zrobil kupke (zmysl wechu podpowiada nam, ze tak), czesto z usmiechem potrafi odpowiedzic "nie". Czasami, chcac odpowiedziec twierdzaco na tego typu pytanie po prostu wskazuje paluszkiem na pieluche i niekiedy podchodzi do starszyzny w celu oczyszczenia dupencji z radioaktywnych substancji. No dobra... zwykle ucieka, bo nie lubi przebierania, ale to tylko dowod na to, ze niespodzianka zagoscila u Niego w majtach.
Czyzby chcial sklamac w pierwszym przypadku w celu unikniecia zmiany pieluszki? 

Dla doroslych sprawa wydaje sie dosc banalna.
Nie raz oszukiwalismy w celu unikniecia jakiejs kary czy klamalismy tlumaczac, ze to w dobrej wierze. Mamy pewien dystans do otaczajacego nas swiata i nie przyjmujemy za pewniak wszystkiego co uslyszymy czy zobaczymy. Zdajemy sobie sprawe z dwoch odrebnych, ale powiazanych ze soba swiatow: zewnetrznego i wewnetrzego, do ktorego tylko my mamy dostep. 
Od kilkudziesieciu lat psychologowie przeprowadzaja badania na dzieciach w grupie 3, 4 i 5 lat, aby zbadac rozwoj poznawczy dziecka w kontekscie rozwoju umiejetnosci klamania.

Z ostatnich badan przeprowadzonych przez Joan Peskin (obecnie profesor na Uniwersytecie w Toronto) wynika, ze granica czterech lat jest okresem, w ktorym ksztaltuje sie zdolnosc do oszukiwania/ tajemnic. Wtedy wlasnie maluchy sa wstanie pojac, ze czasami klamstwo moze poplacac.
Eksperyment, ktory wykonala polegal na przedstawieniu grupie maluszkow w wieku od 3 do 5 lat dwoch rodzajow naklejek. Pierwsze z nich byly kolorowe i wzbudzaly wiele pozytywnych reakcji. Drugie natomiast byly szaro- bezowe przedstawiajace figurke aniolka, ktore nie spotkaly sie z aprobata maluchow. Nastepnie wprowadzono kukielke i wyjasniono, ze wezmie ona naklejki, ktore dzieciom sie bardziej podobaja. Kiedy marionetka zapytala 4 i 5 latki, ktora naklejke by chetnie zatrzymali, wiekszosc z nich klamala wskazujac na mniej ciekawe lub unikala odpowiedzi. 3- latki natomiast zwykle mowily prawde przedstawiajac swoj wybor (eksperyment powtarzano po kilka razy, szczere odpowiedzi sie nie zmienialy).
Często 3-latki chwytaly za błyszczaca naklejke by marionetka nie byla wstanie jej zabrac. To zachowanie pokazuje, ze w pewien sposob takie male brzdace rozumialy sytuacje, ale nie byly zdolne do zapobiegania jej w inny sposob.

Zrodlo:
"Psychology" Fourth edition - Henry Gleitman
 http://www.psychologicalscience.org